Σοφία Κολίντζα-Κουτρουμπή, η προγιαγιά μου η μετανάστρια!

1950 φωτο διαβατηρίου

Η Σοφία Κολίντζα - Κουτρουμπή είναι η ηρωίδα της συνέντευξής μου. Γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1917 στην Γιούτα των ΗΠΑ και απεβίωσε τον Ιούνιο του 2011 στις Ράχες Ηλείας. Στοιχεία για την ζωή της πήρα από την κόρη της και γιαγιά μου Κατερίνα Κουτρουμπή - Παναγοπούλου.

Η Σοφία ήταν η τρίτη γενιά μεταναστών. Η οικογένεια Κολίντζα είχε τη μοίρα των «τσιγγάνων». Πήγαν στην ξενιτιά, επέστρεψαν στην πατρίδα αλλά η επόμενη γενιά έφυγε ξανά για την ξενιτιά. Ο παππούς της Σοφίας, ο Γιαννούλης Κολίντζας ήταν πρωτοπόρος, ο Κολόμβος της οικογένειας.

1. Πώς ήταν η ζωή της στην Ελλάδα πριν φύγει για τα ξένα;

1917 παιδί Δήμος

Η ζωή της ήταν πολύ δύσκολη και φτωχική. Μόλις είχε τελειώσει ο Β' Παγκόσμιος πόλεμος, είχε σκοτωθεί ο πατέρας της και ο ένας αδερφός της. Το πατρικό της σπίτι είχε καταστραφεί από τις επιθέσεις των εισβολέων. Τα χωράφια τους είχαν ερημώσει και δεν είχαν σοδειά λόγω των εκτεταμένων καταστροφών.

2. Πήρε μόνη της την απόφαση να ξενιτευτεί;

Πήρε την απόφαση με τα άλλα 4 αδέρφια της να πάει αυτή στην ξενιτιά,  να δουλέψει και σιγά - σιγά να μαζέψει τα αναγκαία χρήματα, ώστε να βοηθήσει και τα αδέρφια της να ξενιτευτούν, αφού δεν υπήρχαν δουλειές στην πατρίδα, την Ελλάδα.

3. Με ποιο μέσο έφυγε και πώς συγκέντρωσε τα χρήματα για το εισιτήριο;

1918-20 αδερφοί Κολιντζά

Ήταν τυχερή στην ατυχία της. Την βοήθησε η νονά της που ήταν κάπως καλύτερα οικονομικά από την οικογένειά της και της έδωσε τα χρήματα για να ταξιδέψει. Έφυγε από Πάτρα με ένα παλιό ιταλικό σαπιοκάραβο. Μόνο προσευχές άκουγε σε όλο το ταξίδι. Το έλεγαν Σατούρνια το καράβι. Είχε το πιο φθηνό εισιτήριο. Και έτσι τους έβαλαν στο αμπάρι που είχαν και τα ζώα, τα άλογα δηλαδή. Μερικά από αυτά πέθαναν όπως και μερικοί άνθρωποι.

Οι λίγες μέρες που πέρασαν τους φάνηκαν αιώνες. Τελικά έφτασαν στο Πρίντεζι. Μετά τους μετέφεραν με τρένο μέχρι τη Νάπολη. Τα βαγόνια ήταν κρύα και βρώμικα. Δεν υπήρχε ούτε νερό ούτε τουαλέτες. Πέρασαν μεγάλη ταλαιπωρία. Τελικά μετά από δύο ημέρες κατάφεραν να φύγουν από τη Νάπολη. Ήταν πολύ μακρινό ταξίδι και τους είχαν τελευταία θέση στην κοιλιά του πλοίου. Ήταν Γενάρης μήνας και πολλοί δεν επέζησαν από αυτό το ταξίδι, που διήρκησε γύρω στον ένα μήνα. Δεν πίστευε ότι θα έφτανε ζωντανή.

4. Πέρασε από υγειονομικό έλεγχο; Της ζητήθηκε να κάνει υγειονομικές εξετάσεις;

1948 η γιαγιά ως bartender στην ταβέρνα του θείου της του Τζίμη.

Σταμάτησε το πλοίο στο Έλις Άιλαντ. Τους κατέβασαν και τους έβαλαν σε κατηγορίες σύμφωνα με τις χώρες από όπου ήρθαν, οικογένειες, νέοι, παιδιά, ηλικιωμένοι. Τους πήγαν σε κάποια κτίρια. Εκεί τους κοιτούσαν. Ευτυχώς που ήταν αδύναμη από το ταξίδι και πέρασε τις υγειονομικές εξετάσεις.

5. Πώς ένιωσε όταν έφτασε εκεί; Ποιες ήταν οι πρώτες δυσκολίες που αντιμετώπισε;

Ένιωσε χαμένη, γιατί δεν γνώριζε τη γλώσσα. Είχε μόνο μια διεύθυνση και το όνομα του θείου της που έμενε στις κεντρικές πολιτείες. Ρωτώντας κάποιους που ήξεραν τα ελληνικά βοηθήθηκε ώστε να βρει το τρένο για την πόλη που θα την περίμενε ο θείος της.

1951, ένα από τα φτωχόσπιτα στις φτωχογειτονιές του Milwakee,
τα επονομαζόμενα cottages(δύο δωμάτια-κουζίνα-μπάνιο)

6. Πώς την αντιμετώπισαν οι ντόπιοι και πώς οι συμπατριώτες της; Υπήρχαν άτομα που την βοήθησαν;

Ο θείος της ήταν ο μόνος Έλληνας στην περιοχή που έμεναν. Η γυναίκα του ήταν ξένη, αλλά την καλοδέχτηκε. Κάποιοι ντόπιοι της φέρονταν ανθρώπινα, πολλοί την κοιτούσαν με καχυποψία. Της έλεγαν: '' Γιατί δεν καθόσουν στην πατρίδα σου; Δεν θέλουμε ξένους εδώ!! '' . Οι συμπατριώτες ήταν χωρισμένοι σε δύο ομάδες. Τους πλούσιους και τους φτωχούς. Οι πλούσιοι είχαν μια πολυτελή εκκλησία του Ευαγγελισμού. Η εκκλησία των φτωχών ήταν σε ένα παλιό γκαράζ. Ο άγιος Κωνσταντίνος και η αγία Ελένη. Ο θείος και η γυναίκα του την βοήθησαν πολύ.

7. Πώς βρήκε εργασία και πού; Ποιες ήταν οι συνθήκες εργασίας;

Προσθήκη λεζάντας

Δούλεψε αμέσως στην ταβέρνα του θείου της. Ήταν πολύ σκληρή δουλειά. Τότε την μπίρα, τα ποτά και τα αναψυκτικά τα έφερναν σε μεταλλικά βαρέλια και κασέλες. Έφτιαχνε και μεζέδες για τους πελάτες. Οι συνθήκες δεν ήταν και τόσο άσχημες. Έμενε σε ένα δωμάτιο πάνω από την ταβέρνα του θείου της. Το μόνο που ήταν δύσκολο να συνηθίσει ήταν το τρομερό κρύο που έκανε και τα πολλά χιόνια τον χειμώνα. Έπιαναν από τον Νοέμβρη και μέχρι τον Απρίλιο χιόνιζε. Για θέρμανση είχαν σόμπες με κάρβουνο.

8. Αισθάνθηκε ποτέ περιφρόνηση και αδικία από τους ξένους;

Αρκετές φορές ένιωσε περιφρόνηση, όταν μερικοί ντόπιοι κατάλαβαν ότι ήταν ξένη. Δεν την εξυπηρετούσαν, την κορόιδευαν, της έλεγαν να πάει πίσω στην πατρίδα της. Με κάθε ευκαιρία προσπαθούσαν να την κοροϊδέψουν με τα χρήματα όταν ψώνιζε. Ευτυχώς που είχαν στην οικογένεια έναν Έλληνα γιατρό που τους φρόντιζε πολύ καλα.

9. Πώς επικοινωνούσε με την οικογένειά της;

Μόνο με γράμματα επικοινωνούσε με την οικογένειά της. Κι αυτά αργούσαν, διότι έφευγαν και πήγαιναν με πλοίο. Λίγα χρόνια αργότερα τα έστελνε με το αεροπλάνο. Όταν η μητέρα της πέθανε, η Σοφία το έμαθε δύο μήνες αργότερα από τον θάνατό της.

10. Ποιοι κατά τη γνώμη της ήταν οι κύριοι λόγοι αύξησης του μεταναστευτικού ρεύματος αυτές τις δεκαετίες; Θα συνέδεε αυτό το γεγονός με τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο και τον Εμφύλιο σπαραγμό και με ποιον τρόπο;

Οι κύριοι λόγοι του μεταναστευτικού ρεύματος αυτή την εποχή ήταν τα αποτελέσματα από τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο και τον Εμφύλιο, οι καταστροφές ήταν τόσες, που δεν ένιωθε κάποιος πως θα υπάρξει ελπίδα για μέλλον. Ούτε δουλειές υπήρχαν. Ακόμη και η αγροτική ζωή δεν έδειχνε ότι θα έχει κάποιο μέλλον. Πολλοί νέοι είχαν σκοτωθεί στους πολέμους και αρκετοί ήταν τραυματισμένοι. Πολλά χωριά ήταν καμένα, κατεστραμμένα σπίτια αλλά και εκκλησίες, και γενικά τέτοιες ήταν οι ζημιές, που χρειάζονταν πολλά χρήματα και χρόνια για να σταθεί όρθια η πατρίδα της.

11. Εκείνη γιατί επέστρεψε πίσω στην Ελλάδα;

Ο κάθε πατριώτης πονάει την πατρίδα του και τους συμπατριώτες του, την συγγένεια που άφησε πίσω,  φίλους και φίλες. Τράβηξαν πολλά μέχρι να τους αποδεχτούν οι ντόπιοι, την παράδοσή τους, τη θρησκεία τους. Τα πρώτα χρόνια κορόιδευαν τις θρησκευτικές τελετές τους, σε σημείο που τους αναποδογύρισαν τον επιτάφιο και τους πετούσαν αυγά. Μετά από καιρό αυτά πέρασαν, το παράπονο όμως είχε μείνει. ''Έχουμε μια από τις πιο ωραίες χώρες του κόσμου και τώρα έμαθα να εκτιμώ την πατρίδα και τις παραδόσεις μας!'' ισχυριζόταν η Σοφία.

12. Πίστευε πως τελικά άξιζε τον κόπο ο ξενιτεμός της ή μετάνιωσε που ξενιτεύτηκε;

Μερικές φορές έδειχνε μετανιωμένη, γιατί έπρεπε να κάτσει να βοηθήσει να ορθοποδήσει η πατρίδα της, αυτή και πολλοί άλλοι που έφυγαν. Ένιωθε ενοχές. Έφυγε μη δίνοντας ξανά μια μάχη για την πατρίδα της.

13. Τι θα συμβούλευε τους νέους σήμερα που σκέφτονται να φύγουν από την Ελλάδα;

Θα συμβούλευε τους νέους και νέες μας να μην φύγουν από την πατρίδα. Τους χρειάζεται η πατρίδα μας. Χρειάζεται τους επιστήμονές μας, τα εργατικά χέρια μας. Ας έχει εξελιχθεί ο κόσμος με την τεχνολογία σε όλα. Η ξενιτιά είναι ξενιτιά.

Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΣΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ, Η ΞΕΝΙΤΙΑ Η ΜΗΤΡΙΑ ΣΟΥ!!

Ζωή Σταθοπούλου